In veel culturen, in oude en nieuwe verhalen spelen bomen een rol. Ik denk zelf meteen aan de film Avatar waarin een boom centraal staat. En aan koortsbomen, een volksgeloof waarbij je een lapje aan de tak hangt om te helpen bij je genezing. Bomen zijn sec van grote betekenis voor ons klimaat en wat zouden we moeten zonder hout en papier? Een boom is vaak een symbool, zeker in de mandala. Al googelend kom ik begrippen tegen als wijsheid, bescherming, kracht, overvloed, schoonheid, groei, ontwikkeling, balans en natuurlijk ook de seizoenen die op hun beurt weer allerlei associaties met zich meebrengen.
De betekenis varieert al naargelang de soort boom. Een boom kan oud en majestueus zijn of jong en fragiel. Ik weet nog dat ik als deel van mijn Cito-toets in de zesde klas de opdracht kreeg een boom te tekenen. Ik tekende een knotwilg ín een slootje. Terugkijkend nogal een treurig beeld, want die opdracht was vast bedoeld om weer te geven hoe je als 11-jarige in het leven staat. Ik had net drie maanden ziekenhuis achter de rug en zat volop aan de reumamedicatie. Dus verbazingwekkend was die knotwilg ook weer niet.
Ruggegraat
Enkele jaren geleden tekende ik een levensboom waar ik de problemen met mijn verslijtende rug in verwerkte. Een wortelstelsel bestaande uit versleten botjes, een dunne stam/ruggengraat maar de kruin bloeit volop. Er ontstonden een soort longen met volop lucht, er is houvast aan de zijkanten en de kruin breekt uit en groeit verder. Momenteel spelen weer andere zaken een rol. Vooral de situatie van mijn twee kinderen vergt veel energie. De ene heeft echt een klap overgehouden van de pandemie, heeft twee jaar van zijn studietijd alleen op zijn kamer doorgebracht in plaats van volop te socialiseren en plezier te hebben met de studievereniging. De andere gaat op kamers en is erg aan het worstelen met zijn identiteit en gender. Ik ondersteun en help waar ik kan, we houden allemaal van elkaar en de pijn van de een doet ook een beetje zeer bij de ander.
Als vanzelf ontstond daarom dit voorjaar een mandala met een boom die op vele punten houvast in de grond houdt en nodig heeft. Met een kruin bestaande uit veel aparte takken die elk een eigen platvorm van bladeren in de lucht houden. Ik balanceer met van alles in mijn leven momenteel. Die kinderen, mijn vrijwilligerswerk, waaronder het maken van dit tijdschrift, het gewone dagelijkse leven van de was en eten koken, mijn eigen behoefte aan rust en ontspanning. Op zich houd ik er wel van om veel te doen en te beleven, maar af en toe zijn al die takken erg zwaar en is het stammetje dat de boel in de lucht moet houden wat breekbaar. Maar in vergelijking met die knotwilg in dat slootje staat deze boom fier en sierlijk overeind. Breekbaar maar stevig op de grond.
Tip: Bij ‘Boomkijker van Nederland’ worden regelmatige nieuwe korte filmpjes gepost over bomen en hun verhalen. Allemaal kleine culturele aspecten én bomengedrag waar je soms geen weet van hebt. Leuk om eens te kijken en je te laten inspireren.
In gewijzigde vorm verscheen dit artikel in het blad van de Nederlandse Mandalavereniging, zomer 2022, nr 140.
