En daar zitten we dan, midden in de tweede golf. Met iets meer ervaring en kennis dan in die eerste golf. De dagelijkse gang van zaken is een oefening in aanpassen en geduld.
Je de corona voelen?
In een historische roman die ik onlangs las ging het kort over een pestepedemie*. Als je dat googelt krijg je al gauw een soort ‘deja vu’-gevoel. Vanaf pakweg de veertiende eeuw zijn er in Nederland pestuitbraken geweest. De ziekte veroorzaakte veel leed zonder dat daar nou direct veel aan te doen was. Er waren volop ideeën over wat de oorzaak was op basis waarvan werd gehandeld. Giftige lucht die zieken zouden verspreiden werd tegengegaan met parfum en tabaksrook. Artsen droegen maskers met kruiden en dikke kleding om contact met die lucht te vermijden. Hitte, aderlating of jezelf insmeren met kwik zou ook kunnen helpen. Bleef de ziekte misschien als een soort ‘zaden’ kleven aan wollen stoffen of groente? Komkommers en spinazie werden verboden in de veronderstelling dat de pest juist daarop hechtte. Er waren volop complotdenkers, die met name joodse mensen zagen als veroorzakers omdat zij waterbronnen met de pest zouden vergiftigen. Of was het een straf van god? Er werden boeteprocessies gehouden waardoor, zo weten we nu, mensen dicht op elkaar stonden en verspreiding snel ging. Een algemeen en wel heel bekend klinkend advies was vooral thuis te blijven en contact met anderen te vermijden. In die roman kreeg de dienstmeid van de hoofdpersoon te horen: als je nu je familie bezoekt kom je er hier niet meer in. Pas in de negentiende eeuw bleek de oorzaak van de pest een bacterie, die zich bevond in vlooien en luizen. Met antibiotica is de ziekte nu goed te behandelen. Maar het komt nog steeds voor, al is het maar in ons taalgebruik: we hebben nog steeds ‘de pest’ aan iets. Zou die uitdrukking in de komende decennia gaan veranderen in ‘je de corona voelen’ over nare zaken?
Kleur
Ik zie de gelijkenissen tussen huidige corona-protestbewegingen en die pestprocessies van toen. De behoefte om grip te krijgen op de situatie is groot. Je wilt wanhopig graag weer terug naar normaal en je wilt dat een autoriteit zoals de overheid of een god daarvoor zorgt. Of je hebt als complotdenker een zondebok nodig, iets of iemand die schuldig is aan jouw ellende. Opties die wellicht beter te accepteren zijn dan onzekerheid en onduidelijkheid over oorzaken en tegengaan van Covid-19. Er is wat dat betreft niets nieuws onder de zon. Wellicht moest je even lachen over dat komkommerverbod uit 1602. Maar een mens doet wat ie kan. Wie weet lach je ook binnen een paar jaar over al die zelfgemaakte mondkapjes. Of helemaal niet, natuurlijk. De wetenschap brengt ons nu hopelijk sneller dan pas over een paar eeuwen een oplossing. In de vorm van een vaccin of meer zekerheid over wat wel en niet te doen. In de tussentijd houd ik afstand en hul me in een mondkapje. Ik heb er een paar besteld met een eigen tekening erop geprint. Plezier zit in kleine dingen en een beetje kleur houdt beter vol.
*Rode sneeuw in december door Simone van der Vlugt
2020
Terug naar het totaaloverzicht
